TALB U RIFLESSJONIJIET DWAR MARIJA TAD-DULURI
38. Id-duluri tal-Verġni Marija – Via Matris
1. Il-profezija tal-profeta Xmun: “Sejf ta’ dulur jinfidlek qalbek”.
Sliema.
2. Marija taħrab lejn l-Eġittu minħabba s-sultan Erodi li ried joqtlu.
Sliema.
3. Marija titlef lil Binha Ġesù, tfajjel ta’ tnax-il sena.
Sliema.
4. Marija tiltaqa’ ma’ Ġesù mgħobbi s-salib.
Sliema.
5. Marija taħt is-salib ma’ Binha.
Sliema.
6. Ġesù mejjet fi ħdan Ommu Marija.
Sliema.
7. Ġesù midfun fil-preżenza ta’ Ommu Marija.
Sliema.
39. Il-Kurunella lill-Madonna tad-Duluri (minn Patri Feliċ Sammut OFMConv.)
Qalb imnikkta ta’ Marija
F’riġlejk aħna mixħutin
Qalbna niedma u sogħbiena
Għaliex aħna midinbin. Ave.
Omm tal-ħniena kemm duluri
Int ġarrabt m’Ibnek Ġesὺ
Minn twelidu sal-mewt tiegħu,
Għaliex b’Ommu riedek Hu! Ave.
Omm sabiħa, kollok safja
Int għoġobt ‘l Alla ħanin
Minn ħtijietna nitolbuk
Eħles lilna mnikktin. Ave.
Bi dnubietna aħna regħexna
Lil Ġesù Teżor ta’ Qalbek;
Fis ħbieb miegħu int erġa’ agħmilna
Dana tista’ tagħmlu b’talbek. Ave.
Biex jifdina minn dnubietna
Ġesù miet fl-akbar ħruxija,
U għax miegħu int ridt tissieħeb
Bid-Dulur qalbek mimlija. Ave.
Tad-dnub tagħna aqlgħalna ndiema
Minn kull ħażen int eħlisna,
Għax irridu tul ħajjitna
li d-Demm t’ibnek iqaddisna. Ave.
Bit-tgħakkis u bl-opri tajba
Nipproponu li nfarrġuk
id-dmugħ tiegħek nixxuttawlek
Biex għal dejjem ġieħ nagħtuk. Ave.
Nitolbu
O Alla, li fil-Passjoni tiegħek, kif kien ħabbar Xmun il-Profeta, is-sejf tad-Duluri nifed il-Qalb l-iżjed ħelwa tal-glorjuża Verġni Marija Ommok; agħmel nitolbuk, li aħna, li qegħdin inqimu n-niket tagħha, ikollna sehem mill-frott hieni tal-Passjoni tiegħek. Int li tgħix u ssaltan għal dejjem ta’ dejjem. Ammen.
40. Litanija tas-seba’ Duluri u talba lil Marija tad-Duluri
Mulej Ħniena – Mulej Ħniena
Kristu Ħniena – Kristu Ħniena
Mulej Ħniena – Mulej Ħniena
Kristu ismagħna – Kristu ismagħna
Kristu ilqa’ t-talb tagħna – Kristu ilqa’ t-talb tagħna
Missier etern Alla – Ħenn għalina
Iben Alla li fdejt id-dinja –Ħenn għalina
Spirtu Qaddis Alla – Ħenn għalina
Trinita’ Qaddisa Alla wieħed – Ħenn għalina
Imqaddsa Marija Omm Alla – Itlob għalina
Imqaddsa Verġni tal-verġni – Itlob għalina
Omm tal-Imsallab – Itlob għalina
Omm imnikkta - Itlob għalina
Omm imbikkija – Itlob għalina
Omm titniegħed – Itlob għalina
Omm imweġġa’ – Itlob għalina
Omm abbandunata – Itlob għalina
Omm deżolata – Itlob għalina
Omm l-iktar qalbek sewda – Itlob għalina
Omm imġarrba bid-dwejjaq – Itlob għalina
Omm mifnija bin-niket – Itlob għalina
Omm minfuda bis-sejf – Itlob għalina
Omm imsallba fil-qalb tiegħek – Itlob għalina
Omm li ġarrabt il-mewt ta’ Ibnek – Itlob għalina
Omm tad-duluri – Itlob għalina
Ħamiema titniegħed – Itlob għalina
Għajn tad-dmugħ – Itlob għalina
Baħar ta’ mrar – Itlob għalina
Kamp tat-tribulazzjoni – Itlob għalina
Kotra ta’ tbatija – Itlob għalina
Mera tas-sabar – Itlob għalina
Blata ta’ fedelta’ – Itlob għalina
Rimedju fit-taħwid – Itlob għalina
Ferħ tal-imnikktin – Itlob għalina
Arka tal-mitluqin – Itlob għalina
Kenn tal-abbandunati – Itlob għalina
Tarka tal-maħqurin – Itlob għalina
Rebbieħa ta’ dawk li ma jemmnux – Itlob għalina
Faraġ ta’ dawk b’qalbhom sewda – Itlob għalina
Duwa tal-morda – Itlob għalina
Għajnuna tal-beżżiegħa – Itlob għalina
Saħħa tad-dgħajfin – Itlob għalina
Protettriċi ta’ dawk li jitqabdu – Itlob għalina
Port ta’ dawk li jġarrbu l-għarqa – Itlob għalina
Li ssikket it-tempesti – Itlob għalina
Sieħba tal-imnikktin – Itlob għalina
Irtirar għal dawk li jokorbu – Itlob għalina
Biża’ tal-qarrieqa – Itlob għalina
Mudell għall-martri – Itlob għalina
Teżor tal-fidili – Itlob għalina
Dawl għall-konfessuri – Itlob għalina
Ġawhra tal-verġni – Itlob għalina
Faraġ tar-romol – Itlob għalina
Ferħ tal-qaddisin kollha – Itlob għalina
Sultana tal-qaddejja tiegħek – Itlob għalina
Qaddisa Marija li ħadd ma jista’ jkun bħalek – Itlob għalina
Itlob għalina Verġni l-aktar mnikkta biex ikun jistħoqqilna dak li wegħdna Kristu
Nitolbu
O Alla li fil-passjoni tiegħek skont il-profezija ta’ Xmun, sejf ta’ niket nifed il-Qalb l-iktar ħelwa tal-glorjuża l-imqaddsa Verġni Marija Omm tiegħek; agħtina lilna li qed niċċelebraw t-tifkira tas-seba’ Duluri tagħha, li niksbu l-frott hieni tal-passjoni tiegħek, Int li tgħix u ssaltan għal dejjem ta’ dejjem. Ammen.
Talba tal-Għeluq lill-Marija tad-Duluri
O Marija, Omm wisq maħbuba tagħna, Int li toqgħod qrib is-slaleb tagħna bħalma bqajt ħdejn is-salib ta’ Ġesu’, qawwi l-fidi tagħna sabiex anke jekk mifluġa bid-dulur, inżommu fissa l-ħarsa tagħna fuq il-wiċċ ta’ Kristu li fih fit-tbatija esterma tas-salib dehret l-imħabba kbira u safja ta’ Alla. Omm tat-tama tagħna, agħtina l-għajnejn tiegħek biex ‘l hinn mit-tbatija u l-mewt naraw id-dawl tal-qawmien, agħtina l-qalb tiegħek biex inkomplu anke fil-mument tal-prova, inħobbu u naqdu. O Marija Santissma Sidtna tas-salib, Itlob għalina. Ammen.
41. Wieqfa taħt is-Salib
Wieqfa taħt is-salib
b’ħarsitha mbikkija,
Fuq Binha kollu dmija
msallab qed imut.
Wieqfa taħt is-salib,
Marija f’agunija,
Titniegħed mat-tbatija,
titbekka fuq Ġesu’.
Jien mhux lilu l-iżjed nibki,
iżda lilkom midinbin,
għaliex intom u wliedkom
tant minn Alla imbegħdin.
Iva nibki xħin narakom
li lil Ibni ma tridux,
tibqgħu ‘l bogħod... u lejh... ma tersqux.
Wieqfa taħt is-salib,
ġo folla illi qegħda,
titmasħan bil-mibgħeda
ma’ Binha l-maħbub.
Wieqfa taħt is-salib,
lejn Binha ċċassatha,
Tassew addolorata,
x’ħin hija tarah mislub.
Rit: Jien mhux lilu l-iżjed nibki....
Wieqfa taħt is-salib,
ix-xbieha tad-duluri,
li tibqa’ dejjem turi,
l-imħabba lejn Ġesu’.
Wieqfa taħt is-salib,
b’omm ħati ġiet magħduda,
u qalbha ġiet minfuda
ma’ Binha li qatluh.
Rit: Jien mhux lilu l-iżjed nibki...
Iva jiena xorta nħobbkom (x5)
42. Jiltaqa’ m’Ommu
Bi tbatija liema bħala,
taħt it-toqol tas-salib,
Ġesù ssokta l-mixja tiegħu,
dejjem waħdu u bla ħabib.
U hawnhekk Ġesù iltaqa’,
mal-imsejkna ommu Marija,
li ma’ Binha marret taqsam,
dik id-dehra ta’ tbatija.
U dik l-Omm tgħidx x’niket ħasset,
tara ’l Binha kollu dmija,
imma hija x’setgħet tagħmel?
Tħares lejh biss, imbikkija.
Żewġt iqlub kienu ingħaqdu,
flimkien qasmu t-tbatijiet.
B’kuraġġ aqwa Ġesù ħaddan,
dak li l-Missier kien ried.
43. Fi ħdan Ommu
Bħal fosdqa battala,
lumija magħsura,
il-ġisem bla ruħ,
fuq Ommu mitfugħ.
La l-folla ċaħditu,
u mal-ħatja sallbitu,
reġa’ għandha mill-ġdid,
reġa’ għandha għal ftit.
Fil-fjur taż-żgħożija,
mar b’rasu mimlija,
u llum hekk hu l-fdal,
ta’ kull idejal.
Imma hi li ħabbitu,
ma’ qalbha rassitu,
xtaqitu għal ftit,
ġo ġufha mill-ġdid.
Fis-skiet tal-hemm tagħha,
jinfired minn magħha,
il-ġisem għajjien,
jistenna l-qawmien.
U waqgħet id-dalma,
u waqgħet il-kalma,
imma hi baqgħet hem,
imbikkma bil-hemm.
44. Ma’ Marija taħt is-Salib
Hemm taħt is-salib kienet Marija mbikkma, mitlufa minn sensiha, tħoss kollox qed iddur biha. Imma għaliex? Imma kif? X’għamel ħażin dan Ibni l-għażiż? Dan Ibni li b’idejh bierek lit-tfal, mess il-morda u dawn fiequ, qajjem nies mill-mewt, ikkalma t-tempesta u waqqaf l-irjieħ. Dawn l-idejn issa stirati, mimlija dmija u msammra mas-salib.
Dan l-istess Iben li b’saqajh terraq fl-ibliet u fl-irħula biex jagħmel il-ġid, biex jiltaqa’ mal-midneb, biex ifejjaq il-feriti fi qlub il-bnedmin, biex iwassal kelma tajba lil min jinsab waħdu. Dawn is-saqajn issa pjaga waħda msammra mas-salib. Dan l-uniku Iben li għandi, li b’qalbu ħabb lill-imġiddem, lill-prostituta, lit-tallab, lil kulħadd.
Din l-istess qalb li għal tlieta u tletin sena sħaħ, ħabbtet mal-qalb ta’ kulħadd, issa miftuħa b’demm u ilma ħiereġ minnha. Għaliex dan kollu? X’għamel ħażin dan Ibni? Ma min kellu xi jgħid? L-ebda tweġiba ma setgħet tfissrilha d-dramm li kienet qed tara quddiemha u tawha lil Binha bla ħajja fi ħdanha, u rassitu magħha, bisietu, bkietu, għaliet għad-dehra tiegħu.
Inħares lejk f’dik is-sura ja Omm ħelwa tiegħi, u nilmaħ lilek u lil Ibnek f’dik is-sura ta’ tbatija, imċapsa bid-dmija. Iva Marija, nilmaħ lilek fl-uċuħ ta’ nies li naf li jinsabu mitlufa, imdejqa, ma jafux fejn se tagħtu rashom, b’qalbhom minfuda, jbatu, imnikkta, ħarsithom baxxuta. Narak bħal tieħu l-ħajja, f’dawk li huma mbikkma, f’żgħażagħ u tfal imtaqqla bil-problemi tal-kbar, f’persuni feruti mill-ambjent li qed jgħixu fih, waħedhom, jiġġieldu għall-futur tagħhom.
Naħseb u nirrealizza li t-tifkira tad-Duluri mhix memorja ta’ jum wieħed fis-sena jew tal-imgħoddi, imma hija realta’ li ngħix u naffaċċja kull jum ta’ ħajti flimkien ma tant nies li f’din id-dinja jbatu għal diversi raġunijiet.
Illejla O Madonna, jien ukoll se nterraq warajk, biex naħseb fuq it-tbatijiet li għaddejt minnhom inti, meta tawk lil Ibnek fi ħdanek. Ilejla se nġorr miegħi f’moħħi u f’qalbi lil tant nies li naf li qed jgħixu taħt is-salib ta’ Ibnek Ġesu’, hemm fuq il-Golgota, waħedhom bid-dmugħ f’għajnejhom u b’qalbhom maqsuma u se nitolbok biex tieqaf magħhom int u tagħtihom li għandhom bżonn, u l-aktar tressaqhom lejn Ibnek Ġesu’ li miet Hu biex jagħti lil kulħadd it-tama ta’ ħajja ġdida u ta’ bla tmiem.
45. Stabat Mater – Wieqfa kienet imbikkija
Taħt is-salib id-dubji kibru,
dat-tbatijiet x’setgħu jfissru?
F’widnejha dwew kliem il-profeta Xmun,
Omm il-Feddej, Omm id-Dulur.
Quddiemha xena orribli,
miksi bid-demm, minn Alla minsi,
Binha l-għażiż, f’baħar t’uġigħat,
dak li fiż-żmien tant ħadet ħsieb.
Forsi kien aħjar li għadu żgħir,
fid-dar idur ma’ djulha,
għal kenn u l-kwiet, bla tbatijiet,
għalkemm żgur kienet taf li f’dak il-ħin,
b’Binha l-bnedmin ġew mifdijin.
46. Is-seba’ Duluri ta’ Ommna Marija
Ejjew nimxu ma’ Marija fil-mumenti tad-dulur tagħha. Marija Omm Alla hija bniedma bħalna, u bħalna għaddiet minn bosta esperjenzi t’uġigħ, tbatija u anzjeta’. Din il-mixja tagħna ma’ Marija hija mixja ta’ fidi kif ukoll mixja ta’ solidarjeta’. Hi, fl-imħabba tagħha t’Omm, takkumpanjana fl-uġigħ tagħna, il-mard li ngħaddu minnu aħna jew il-membri tal-familja tagħna, Il-mewt tal-għeżież tagħna, l-inkwiet li ngħaddu minnu, l-anzjeta’ li tolqotna.
Marija tifhimna meta nduru lejha. Aħna spiss nersqu lejha fit-talba tar-Rużarju jew fit-talba tal-Angelus, jew fil-festi tagħha matul is-sena, insellmu x-xbihat tagħha u nitolbuha. Imma llum f’dan il-jum li jinsab fuq l-għatba ta’ Ħadd il-Palm u l-Ġimgħa Mqaddsa, induru lejn Marija bħala poplu wieħed.
L-Ewwel dulur
L-Ewwel dulur li ġarrbet Marija kien f’Ġerusalemm. Meta Marija u Ġużeppi marru jippreżentaw lil binhom Ġesu’ fit-tempju. Dak inhar kien hemm wieħed jismu Xmun. Raġel ġust u tajjeb u li kellu l-Ispirtu s-Santu fuqu. Dan kien jistenna l-faraġ ta’ Iżrael u minn dejjem kien jixtieq li qabel ma jmut jara l-Messija tal-Mulej. Darba fost l-oħrajn ġie mqanqal mill-Ispirtu biex imur fit-tempju.
“Marija stennieni hawn ħalli qabel ma nidħlu fit-tempju, mmur nixtri par gamiem għas-sagrifiċċju.”
“Mur Ġużeppi tħallinix nistenna wisq, għax dalwaqt jasal il-ħin li jkolli bżonn nredda’ lil Ġesu’.”
“Le, Marija dalwaqt inkun hawn.” ...
“Ejja Marija ħalli nidħlu fit-tempju.”
“Kemm huwa sabiħ it-tempju hux Ġużeppi?”
“Iva, Marija il-Mulej Alla hekk jixraqlu li jkollu. Jekk qed nara sewwa riesaq lejna Xmun.”
“Taf li bil-kemm qed nagħrfu kemm xjaħ hux?”
“Ħa ngħajjatlu: Xmun! Xmun!”
“Ara sieħbi Ġużeppi kemm qed nieħu pjaċir li ntqajt miegħek.”
“Xmun din hi marti Marija u Ibni Ġesu’, ġejna biex nagħmlu dak li titlob minna l-liġi, li nippreżentaw lit-tifel tagħna Ġesu’ lill-Mulej u nagħmlu l-offerta tagħna lil Alla bħala ringrazzjament.”
“Ejjew ersqu lejn l-altar tas-sagrifiċċju tuni lit-tarbija f’idejja, kemm huwa ħelu! Kieku tafu kemm jien ferħan li fl-aħħar ta’ ħajti kelli nilqa’ fi ħdani lill-Messija. “Issa o Sidi tista’ tħalli lill-qaddej tiegħek imur fis-sliem skont kelmtek, għaliex għajnejja raw is-salvazzjoni tiegħek li int ħejjejt għall-popli kollha, dawl biex idawwal il-ġnus u l-glorja tal-poplu tiegħek, Iżrael.”
“Marija qed tisimgħu x’qiegħed jgħid Xmun fuq Ġesu’? Dan donnu qed iħabbar xi ħaġa futura. Jien mhu qed nifhem xejn.”
“Lanqas jien Ġużeppi ma naf xi jrid jgħid! Tkun magħmula l-volonta’ t’Alla.”
“Issa wliedi ħudu lil Ġesu’ f’idejkom u inżlu għarkubbtejkom ħalli nitlob il-barka tal-Mulej Alla fuqkom.”
“Ixħet Mulej Alla l-barkiet kollha tiegħek fuq din il-familja, agħtihom is-saħħa u l-għerf li jkollhom bżonn fit-triq tal-ħajja.”
“Int Ġużeppi qies li tieħu ħsieb martek u Ibnek Ġesu’. Indukrahom minn kull periklu.”
“U int Marija, Ibnek Ġesu’ se jġib il-waqgħa u l-qawmien ta’ ħafna f’Iżrael, se jkun sinjal li jmerruh, u int ukoll sejf jinfidlek ruħek sabiex jinkixfu l-ħsibijiet moħbija fil-qlub ta’ ħafna.”
Min jaf x’ħasset f’qalbha Marija meta semgħet il-kliem tant iebes ta’ Xmun li għarrafha bil-Passjoni u l-mewt kiefra ta’ Binha Ġesu’ tarbija. Minkejja dan, Marija ma tfixklitx għaliex l-Iva tagħha meta dehrilha l-Anġlu Gabrijiel kienet il-frott tal-fiduċja sħiħa tagħha f’Alla.
Aħna wkoll fil-ħajja mhux dejjem nistgħu nifhmu kollox. Ġieli jiġru affarijiet f’ħajjitna li nħossuna ma nifhmuhomx. Mela, ejja nafdaw fl-imħabba ta’ Alla bħalma għamlet Ommna Marija f’ħajjitha.
Ommna Marija dejjem tkun lesta li tgħinna biex fid-diffikultajiet li niltaqgħu magħhom f’ħajjitna ma nitilfux il-fidi tagħna, anke f’dawk il-mumenti li ma nkunux qed nifhmu.
It-Tieni dulur
It-Tieni dulur li ġarrbet Marija kien dak inhar li flimkien mar-raġel tagħha Ġużeppi u binhom Ġesu’, kellhom jaħarbu lejn l-Eġittu.
Darba f’nofs ta’ lejl anġlu tal-Mulej deher f’ħolma lil Ġużeppi.
“Ġużeppi! Ġużeppi! Qum u għamel dak li se ngħidlek.”
“Int min int?”
“Jien anġlu mibgħut mingħand il-Mulej Alla.”
“Xi trid minni? Jien qed nibża’.”
“Irridek titlaq lejn l-Eġittu issa stess u ħu miegħek lit-tifel Ġesu’ u lil Ommu Marija. Ibqa’ hemm sa ma ngħidlek jien.”
“Għaliex għandi nagħmel dan kollu?”
“Għax Erodi qed ifittex lit-tifel Ġesu’ qed joqtlu.”
“Biex joqtlu? U għaliex?”
“Int obdi u għamel li qed ngħidlek jien mill-iktar fis. Jien se nindukrakom tul il-vjaġġ kollu.”
“Imma din kienet ħolma jew realta’?”
“Xi ġralek Ġużeppi? Ma min kont qed titkellem?”
“Kelli ħolma u le, le, mhux ħolma imma realta’. Iva deherli anġlu u qalli biex infittxu nitilqu minn Nażaret u mmorru l-Eġittu.”
“Imm’ issa billejl u tul il-vjaġġ nistgħu niltaqgħu ma’ ħafna perikli! Imma la l-Mulej iridna nagħmlu dan, allura nobdu għar-rieda tiegħu.”
“Issa, ejja nfittxu niltilqu, mur lesti xi affarijiet li jkollna bżonn tul il-vjaġġ forsi matul il-jum għandu mnejn niltaqgħu ma’ xi karavan ta’ negozzjanti taż-żjut u d-drappijiet u nkomplu t-triq magħhom. Kieku aħjar għax għandna vjaġġ twil wisq u perikoluż.”
“La tibżax! Marija l-anġlu tal-Mulej se jkun magħna tul it-triq kollha biex iħarisna.”
Min jaf x’ħasset Marija meta flimkien ma’ Ġużeppi u binhom Ġesu’ kellhom jaħarbu mal-lejl u jmorru l-Eġittu. Dan is-sagrifiċċju għamluh biex isalvaw lil binhom Ġesu’mill-mewt. Min jaf kemm hawn ġenituri li ta’ kuljum ikollhom jgħaddu minn sagrifiċċji kbar biex jgħinnu lil uliedhom jikbru u jimmaturaw. Min jaf kemm hawn ġenituri oħrajn li għalkemm qed jagħmlu dak kollu li hu possibli biex irabbu lil uliedhom tajjeb, qed jaraw lil uliedhom jitbegħdu minn Alla. Marija u Ġużeppi għandhom ikunu xempju għal dawk il-ġenituri li għal xi raġuni jew oħra qed jaħarbu mir-responsabbiltajiet tagħhom biex jagħrfu li wliedhom għandhom bżonnhom.
Marija dejjem lesta li tgħinna biex ikollna dan il-kuraġġ, din il-fidi lejn Alla. Hija tgħinna naċċettaw deċiżżjonijiet diffiċli f’ħajjitna bla kundizzjoni.
It-Tielet dulur
It-Tielet dulur li ġarrbet Marija kien meta binha Ġesu’ kien intilef u wara tlett ijiem sabitu jiddisputa mad-dutturi fit-tempju. Ta’ kull sena l-ġenituri ta’ Ġesu’ kienu jmorru Ġerusalemm għall-festa tal-Għid. Meta kellu tnax-il sena, huma telgħu skont id-drawwa ta’ dik il-festa. Wara li għaddew dawk il-ġranet, qabdu it-triq lura, imma t-tifel Ġesu’ baqa’ Ġerusalemm bla ma kienu jafu l-ġenituri tiegħu.
“Skużani Żakkarija, int lil Ibni Ġesu’ rajtu?”
“Le, ma lmaħtu mkien jaqaw tliftuh?”
“Jien mingħalija kien ma’ Ġużeppi.”
“U jien mingħalija li kien ma’ Marija. Tgħidx kemm fittixnih ma’ ħbiebna u ma’ qrabatna.”
“Dak misskom żammejtuh magħkom il-ħin kollu.”
“Għandek raġun Żakkarija, imma taf int illum Ġesu’ kiber u mhux faċli żżommu miegħek il-ħin kollu.”
“Ġużeppi min jaf kieku nerġgħu mmorru fit-tempju...”
“Marija kkalma tinkwieta xejn, il-Mulej qiegħed magħna u żgur mhux se jippermetti li jiġrilu xi ħaġa. Issa tara kif insibuh.” ...
“Ġużeppi hemm arah, dak donnu Ġesu’ tagħna.”
“Iva hu kollu kemm hu. Grazzi Mulej Alla.”
“Dak Ġesu’ tagħkom? Prosit ħej x’tifel sar fih!”
“Għajjatlu Ġużeppi.”
“Milli jidher induna bina, arah riesaq ‘l hawn.”
“Ibni taf kemm ilna nfittxuk, dan għaliex għamiltilna hekk? Taf kemm inkwetajna jien u missierek?”
“Għaliex kontu qegħdin tfittxuni? Ma tafux li għandi nkun f’dak li hu ta’ Missieri?”
“Issa morru d-dar fis-sliem. L-aqwa li Ġesu’ nstab. Il-barka tal-Mulej tinżel fuqkom.”
Marija u Ġużeppi ma fehemux dak li qalilhom Ġesu’, imbagħad huwa niżel magħhom u reġa’ mar Nażaret fejn baqa’ dejjem ubbidjenti lejhom.
X’għafsa ta’ qalb ġarrbet Marija għat-telfa ta’ binha. Tlett ijiem tfittxu bla ebda aħbar. Xejn ma qatgħalha qalbha u fil-pront tirritorna ma’ Ġużeppi Ġerusalemm, fost l-għejja u l-biża’, tfittxu b’dieqa ta’ qalb.
Min jaf kemm-il darba aħna wkoll ħsibna li tlifnieh!
Ġesu’, għinna dejjem insibuk ikun xi jkun iż-żmien f’ħajjitna.
Ejjew nersqu bit-talb tagħna lejn Ommna Marija, ħalli nieħdu s-saħħa kull darba li nitbgħedu minn binha Ġesu’ minħabba d-dnubiet tagħna, u b’hekk b’kuraġġ nerġgħu nersqu lejn Ġesu’ permezz tas-Sagrament imqaddes tal-Qrar.
Ir-Raba’ dulur
Ir-Raba’ dulur li ġarrbet Marija kien meta tiltaqa’ ma’ binha Ġesu’ jġorr is-salib. Huma u sejrin bih qabdu wieħed jismu Xmuni minn Ċirene li kien ġej mir-raba u għabbewh is-salib biex iġorru wara Ġesu’. Kotra kbira ta’ nies kienet mixja warajh fosthom kien hemm xi nisa li bdew iħabbtu fuq sidirhom u jibkuh.
“Nisa ta’ Ġerusalemm mhux lili ibku, iżda lilkom infuskom u lil uliedkom, għax ara, għad jiġi żmien fejn jgħidu: Hienja dik li ma għandix tfal, hieni l-ġuf li qatt ma wiled, u s-sider li qatt ma redda’. Imbagħad jibdew jgħidu lill-muntanji: ‘Aqgħu fuqna’ u lill-għoljiet: ‘Ordmuna’, għax jekk dan kollu qed jagħmluh liz-zokk li għadu aħdar, mela x’se jsir minnu meta jinxef?”
“Imxi u la tieqafx!”
“Jekk qed nara sewwa hemm xi krimnali qed iġorru s-salib ... Ġwanni! Ġwanni! Wieħed minnhom huwa Ibni Ġesu’!! Arah, jaħasra kif inhu kollu dmija! ... Ġwanni ħudni viċin tiegħu ħalli nkellmu.”
“Għamel kuraġġ Marija, taqtax qalbek, imxi nkomplu nimxu t-triq tas-salib sakemm naslu fuq il-Golgota.”
“Għinnuni wliedi għax qed inħossni bla saħħa, imma din kellha tkun il-volonta’ t’Alla l-Missier. Jaħasra jkollkom ħniena minnu dak ma jiflaħx jimxi aktar! Ibni jiena qegħda nimxi u nbati miegħek. Ma niflaħx narak aktar f’din il-moħqrija!!”
“Għażiża Ommi din hija s-siegħa tiegħi u r-rieda ta’ Missieri.”
“Int mara żul minn nofs. Jaqaw dan jiġi minnek? Warrab, imxu.”
Fejn hemm dulur akbar minn dan li omm tara lil binha f’din is-sura?
“Imxi d-dar għażiża ommi, ma tistax tkompli f’dan id-dulur.”
“Le, hemm bżonn nibqa’ mixja ma’ Ibni Ġesu’ sal-aħħar mumenti ta’ ħajtu.”
Min jista’ jġarrab dik id-dehra t’Omm li b’tant delikatezza u mħabba tiġi wiċċ imb’wiċċ ma’ binha l-għażiż fost folla li tkaxkar għall-mewt hekk kiefra u krudila, inkurunat bix-xewk u mgħobbi is-salib?
Aħna wkoll għandna s-salib tagħna xi nġorru. Marija se tgħinna nħarsu lejn binha Redentur, speċjalment meta nkunu mgħobbijin taħt it-toqol tal-problemi u tad-diffikultajiet li niltaqgħu magħhom f’ħajjitna. Hawn xi ħadd li ma jħossx meta jara dik l-Omm hekk imnikkta? Iżd’aħna bid-dnubiet tagħna, inkunu kawża li nnifdu l-Qalb ta’ Marija. Nistgħu ma nħossux dispjaċir għall-ingratitudni tagħna lejha?
Mela, ejjew inħarsu lejn Ġesu’ u lejn Marija fid-dulur tagħhom u npoġġu s-sitwazzjonijiet diffiċli tagħna f’idejhom.
Il-Ħames dulur
Il-Ħames dulur li ġarrbet Marija kien meta hija baqgħet wieqfa taħt is-salib ta’ binha Ġesu’, flimkien ma’ oħta Marija ta’ Kleofa, Marija ta’ Magdala u l-appostlu maħbub tiegħu Ġwanni.
“Ieqfu hemm intom fejn sejrin?”
“Nitolbuk ħniena ħallina nersqu viċin ta’ Ġesu’.”
“Intom min intom?”
“Jien Omm Ġesu’ u dawn li għandi miegħi huma minn tal-familja. Nitolbuk ħallina nersqu ħdejh.”
“Insomma mhux użanza li nħallu lil min jersaq viċin l-ikkundannati, imma lilkom se nħallukom. Għaddu.. Morru..”
“Grazzi!”
“Imxi Marija għamel kuraġġ.”
“Mara hemm hu Ibnek.”
“Ġwanni hemm hi Ommok.”
“Ibni Ġesu’, qalbi ma tiflaħx aktar għal dan id-dulur! Avolja qed tmut ħsibt fija wkoll?”
“Marija, rrid inwettaq ix-xewqa ta’ Ġesu’. Inwegħdek li jien se nibqa’ nieħu ħsiebek.”
“U jiena wkoll Ġwanni, lilek u lid-dixxipli kollha, se nżommkom u nieħu ħsiebkom daqs uliedi.”
Ejjew bl-imaġinazzjoni tagħna nħarsu lejn il-Kalvarju fejn naraw lil Ġesu’ msallab u ‘l Omm mbikkija. Kemm hija ta’ dieqa li ‘l Omm tara ‘l binha msammar fuq is-salib. Kull daqqa tal-martell, kull kelma ta’ żeblieħ u t-tinfida bil-lanza fil-kustat ta’ Ġesu’, kollha ħassithom Marija Addolorata ġewwa qalbha. Għajnejn Marija ma tħarrkux min fuq binha Ġesu’ fuq is-salib, semgħetu jlissen l-aħħar kelmiet tiegħu qabel ma ħa l-aħħar nifs ta’ ħajtu. Hi sofriet dan kollu ma’ binha Ġesu’ għalina.
Marija, agħtina l-kuraġġ naffrontaw il-mewt ta’ kuljum:
fid-dar, meta mhux dejjem ikun ward u żahar,
fuq ix-xogħol, meta ma nifthemux,
fil-ħajja tagħna ta’ kuljum, meta nsibu t-tentazzjonijiet u jkonna mmutu għall-imħabba ta’ binha.
Kemm qegħdin nifhmu xi tfisser is-sofferenza fil-ħajja tagħna sabiex it-tama fina qatt ma tonqos? Kemm qegħdin fit-tiġrib li niltaqgħu miegħu ninxteħtu quddiem Ġesu’ u Ommu Marija biex insibu s-sabar tagħna?
Is-Sitt dulur
Is-Sitt dulur li ġarrbet Marija kien meta Ġesu’ ġie mnissel minn fuq is-salib u mqiegħed fi ħdanha.
“Billi kien jum it-tħejjija tal-Għid, il-Lhud ma ridux li f’jum is-Sibt l-iġsma jibqgħu fuq is-salib, għax dak is-Sibt kien jum solenni għalihom. Is-suldati fuq l-ordni ta’ Pilatu, kissru saqajn l-ikkundannati. Meta waslu għal Ġesu’ billi raw li kien ġa mejjet ma kissrulux riġlejh, madanakollu wieħed mis-suldati nifidlu ġenbu bil-lanza u minnufih ħareġ demm u ilma.”
“Ibni għaliex se tħallini ninfena ġo qalbi sal-aħħar?”
“Marija mhux aħjar immorru ħalli ma narawx dil-kefrija kollha?”
“Ieqaf Ġwanni, jien irrid nixrob sal-aħħar qatra mill-kalċi li xorob ibni Ġesu’ għax din hija l-volonta’ t’Alla l-Missier.”
“Marija jien naf li dik id-daqqa ta’ lanza nifdet ukoll lil qalbek.”
“Suldati, issa tistgħu tniżżlu l-iġsma minn fuq is-slaleb.” ...
“Marija, aħna biss bqajna hawnhekk. Stabar Marija għax int wettaqt id-dmirijiet kollha ta’ vera Omm ma’ binha, t-tkażbir u ż-żeblieh li kien hawn, issa spiċċaw u madwarna qed issaltan ħemda qaddisa ta’ filgħaxija, li għandha sserraħ lill-qlub imweġġa’.”
“Uliedi dak li sofra ibni Ġesu’ jien soffrejtu miegħu. Issa kollox intemm, u mar fil-mistrieħ tal-Missier. Għalkemm għandi qalbi mifnija bin-niket, imma f’qalbi qed inħoss komfort u mistrieħ tas-sema. Hemm arahom qed iniżżlu lil Ġesu’ minn fuq is-salib, ejjew inlestu l-liżar biex inkeffnuh fih. Nitlobkom iddumux ma ġġibuh fi ħdani!”
“Marija, ejja strieħ ftit hawnhekk tista’ toqgħod bilqegħda fuq din il-blata. Hawn Marija ġejjin b’Ġesu’. ”
“Ejja, ibni fi ħdani ħalli nerġa’ nrossok ma’ qalbi kif kont nagħmel meta kont għadek daqsxejn ta’ tarbija. Jaħasra, araw ġismu kif inhu miksi bil-feriti.”
“Marija minn dawn il-feriti għad trid tixxerred il-barka u s-salvazzjoni għall-bnedmin kollha.”
“It-tbatijiet u l-mewt krudila li sofra, ibni, soffrejthom jien ukoll ġo qalbi bħal stallett aħrax, imma jien ma naqtax qalbi għax naf li fuq is-salib ibni Ġesu’ feda lill-bnedmin kollha tad-dinja.”
Ejjew naħsbu ftit fuq id-dulur l-aktar kiefer li fena l-Qalb imqaddsa ta’ Marija meta rat lil binha Ġesu’ mejjet fi ħdanha, kollu dmija u mimli ġrieħi u pjagi. L-ebda qalb iebsa meta tara din ix-xena tant krudila, ma ddubx mill-ebusija tagħha.
Ommna Marija Addolorata dejjem tkun lesta li tfarraġna fil-għawġ u l-mumenti ta’ dgħjufija tagħna. Ejjew nirrikorru għand Marija ħalli noħorġu mid-dlam tad-dnubiet tagħna, mill-kaos li jista’ jkollna f’ħajjitna. Ejjew niftħu jdejna bħal dawk ta’ Ġesu’ msallab u nilqgħu l-imħabba tiegħu mingħajr kundizzjoni.
Is-Seba’ dulur
Is-Seba’ dulur li ġarrbet Marija kien meta rat lil binha Ġesu’ jiġi midfun. Wara l-mewt ta’ Ġesu’, Ġużeppi minn Arimatea li kien dixxiplu ta’ Ġesu’ bil-moħbi għax kien jibża’ mill-Lhud, mar u talab lil Pilatu biex jieħu l-ġisem ta’ Ġesu’. Pilatu ħallih u hu ġie u ħa l-ġisem tiegħu. Ġie wkoll Nikodemu, dak li qabel kien mar għand Ġesu’ billejl, u ġab miegħu taħlita ta’ morr u sabbara tiżen xi mitt libra.
“Marija jien u Nikodemu rrnexxielna nġibu l-permess meħtieġ biex lil Ġesu’ nidfnuh aħna kif jixraq, fil-qabar tiegħi.”
“Ma kinitx ħaġa faċli, imma sieħbi d’Arimatea nzerta li huwa l-uniku membru fis-Sinedriju li kellu relazzjoni tajba ma’ Pilatu.”
“Iċ-Ċenturjun jaf b’dan kollu?”
“Jien ħadt ħsieb ta’ kollox.”
“Il-Mulej Alla jberikhom għall-qalb kbira tagħkom.”
“Issa nistgħu mmorru ħalli kif naslu fil-qabar nagħmlu dak li jitlob minna r-rit tad-difna.”
“Marija, għamel kuraġġ! M’hawnx bogħod wisq.” ...
“Fl-aħħar wasalna, serħu l-ġisem ta’ Ġesu’ hawn fl-art. Int Ġwanni flimkien ma’ Nikodemu, ejjew ħalli ndawwru l-ġebla tal-qabar.”
“Dan il-qabar jidher għadu ġdid.”
“Iva, milux wisq li ħaffirtu. Xieraq li jindifen fih l-ewwel wieħed il-Maħbub tagħna Ġesu’.”
“Issa naqbdu lil Ġesu’ u noqgħodu attenti li ma niżolqux bih aħna u niżlin.”
“Ejja, Marija għin ruħek ħalli tinżel magħna.”
“Ġibtuhom magħkom il-fwejjaħ u l-faxxex tal-għażel?”
“Għal kollox ħsiebna. Issa dak ix-xogħol inħalluh għalikom in-nisa.”
“Ħalluni narah għall-aħħar darba. Qalbi ma tiflaħx aktar għal dan id-dulur.”
“Marija ftakar fil-kelmiet li Ġesu’ kien qallek meta telaq minn Betanja, li int kellek taqsam, d-dulur tal-mewt u wkoll tar-rebħa tiegħu.”
“Iva, niftakar li kien qalli dan il-kliem u jien hekk nemmen li se jseħħ.”
“Jiena nemmen ukoll li Ġesu’, mhux se jibqa’ mifrud minna għal dejjem. Aħna għad irridu nerġgħu narawh fostna mill-ġdid. Huwa hekk wegħdna u l-Kelma tiegħu hija verita’.”
Min jaf kif Qalb Marija Santissima splodiet bin-niket. Meta rat lil binha l-Maħbub imqiegħed fil-qabar. Aktar u aktar ma felħitx meta rat il-blata mgerba tagħlaq il-qabar qaddis.
Xieraq illi nagħlqu din il-mixja bit-talba tal-Papa Emeritus Benedittu XVI lill-Verġni Marija, meta kien żar lil dawk milquta mit-terremot qawwi ġewwa l-Italja:
O Verġni Marija, Omm wisq maħbuba tagħna, int li toqgħod qrib is-slaleb tagħna, bħalma bqajt ħdejn is-salib ta’ Ibnek Ġesu’, qawwi l-fidi tagħna sabiex anke jekk mifluġa bid-dulur, inżommu fissa l-ħarsa tagħna fuq il-wiċċ ta’ Kristu, illi fih, it-tbatija estrema tas-salib, dehret l-imħabba kbira u safja t’ Alla.
Omm tat-tama tagħna, agħtina l-għajnejn tiegħek biex ‘l hinn mit-tbatija u l-mewt naraw id-dawl tal-qawmien. Agħtina l-qalb tiegħek biex inkomplu anke fil-mumenti tal-prova nibqgħu nħobbu u naqdu.
O Marija Santissima Sidtna tas-salib, itlob għalina.